نخستین خبر مهم اقتصادی امروز با انتشار نامهای سرگشاده از سوی ۱۸۰ نفر از اقتصاددانان، استادان دانشگاه و کنشگران اجتماعی خطاب به مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، منتشر شد. امضاکنندگان این نامه با تأکید بر «عدالت و شفافیت در نظام بودجهریزی»، خواستار حذف ردیفهای پرهزینه، کاهش هزینههای غیرمولد، شفافسازی کامل خزانه و اصلاح همزمان سمت هزینههای بودجه شدند.
در بخشی از این نامه تأکید شده است که اگر مردم قرار است بار اصلاحات اقتصادی و افزایش قیمتها را تحمل کنند، دولت نیز باید شجاعت حذف هزینههای ناکارآمد، نهادهای کماثر و ردیفهای فاقد بازده اجتماعی را داشته باشد. نویسندگان نامه از رئیسجمهور خواستهاند «خزانه دولت به اتاقی شیشهای تبدیل شود» تا مردم بدانند منابع جدید دقیقاً کجا هزینه میشود.
در میان امضاکنندگان این نامه، نام چهرههای شاخصی چون طهماسب مظاهری، محمد ستاریفر، عباس آخوندی، ولیالله سیف، حسین عبده تبریزی، مسعود روغنی زنجانی، پیروز حناچی، مسعود نیلی، محمد طبیبیان و داوود سوری به چشم میخورد.
رشد اقتصادی؛ مثبت با نفت، منفی بدون نفت
همزمان با این مطالبهگریها، آمارهای جدید مرکز آمار ایران تصویر کمرمقتری از وضعیت رشد اقتصادی ترسیم کرد. بر اساس آخرین دادهها، تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۴ به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰، با نفت تنها ۰.۱ درصد رشد داشته و بدون نفت با افت ۰.۵ درصدی مواجه شده است.
این آمار نشان میدهد اقتصاد ایران همچنان به فروش نفت متکی است و بدون درآمدهای نفتی، بخش واقعی اقتصاد در وضعیت رکودی باقی مانده است. بهویژه بخش کشاورزی با رشد منفی ۳ درصدی، تحت تأثیر خشکسالی و شرایط اقلیمی، بیشترین افت را تجربه کرده است. بخش صنعت نیز با وجود کاهش شدت رکود، همچنان رشد منفی ۱.۱ درصدی را ثبت کرده و تنها بخش خدمات با رشدی محدود ۰.۵ درصدی توانسته اندکی از فضای رکودی فاصله بگیرد.
در این میان، افت سنگین ۱۰.۲ درصدی واسطهگریهای مالی بهعنوان یکی از بزرگترین شوکهای آماری امروز ثبت شد؛ بخشی که در سال گذشته رشدهای دو رقمی را تجربه کرده بود.
فروش نفت؛ ناجی رشد ناچیز تابستان
تحلیل دادههای فصلی نشان میدهد آنچه رشد اقتصادی تابستان را از منفی به مثبت سوق داده، نه رونق تولید داخلی، بلکه افزایش فروش نفت بوده است. رشد بخش نفت و گاز در تابستان به ۱.۸ درصد رسید؛ در حالی که در بهار تنها ۰.۸ درصد بود. با این حال این رشد در مقایسه با سال گذشته که نفت رشد بیش از ۱۰ درصدی داشت، بهمراتب ضعیفتر ارزیابی میشود.
سه برابر شدن تقاضای کارت سوخت
در حوزه انرژی نیز خبر مهم امروز، افزایش ناگهانی تقاضا برای صدور کارت سوخت بود. مدیر سامانه هوشمند سوخت اعلام کرد پس از مصوبه اخیر هیأت وزیران، تعداد درخواستهای صدور کارت سوخت از روزانه ۱۲ هزار فقره به ۳۶ هزار درخواست افزایش یافته است.
به گفته مسئولان، هیچ کاهش سهمیهای در کارتهای جایگاهها اتفاق نیفتاده و حتی برنامه افزایش تعداد کارتهای آزاد در دستور کار قرار گرفته است تا در فرایند سوختگیری شهروندان مشکلی ایجاد نشود.
بازار خودرو زیر ضرب نوسان ارز
بازار خودرو امروز نیز همزمان با نوسانات نرخ ارز، با موج تازهای از افزایش قیمتها روبهرو شد. برخی خودروهای داخلی بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کردند. هایما S5 پرو با افزایش ۴۰ میلیون تومانی به حدود ۲ میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان رسید و شاهین GL نیز با افزایش ۲۰ میلیون تومانی به حدود یک میلیارد و ۱۳۰ میلیون تومان صعود کرد.
در مقابل، تنها معدودی از خودروها کاهش قیمت محدودی داشتند و روند کلی بازار، صعودی ارزیابی شد؛ روندی که همچنان تحت تأثیر مستقیم نرخ ارز حرکت میکند.
تأمین ۴۰ میلیارد دلار ارز برای واردات
در بخش تجارت خارجی نیز بانک مرکزی اعلام کرد از ابتدای سال تا ۱۱ آذر، در مجموع ۴۰ میلیارد و ۱۹۴ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و خدمات تأمین شده است. از این میزان، بیش از ۸.۶ میلیارد دلار به کالاهای اساسی و دارو و حدود ۵.۹ میلیارد دلار به صنایع حملونقل و خودرو اختصاص یافته است.
.gif)
